Trwają prace nad zmianą przepisów Kodeksu pracy w zakresie dyskryminacji i mobbingu

Trwająca nowelizacja Kodeksu pracy ma na celu wprowadzenie istotnych zmian w przepisach dotyczących przeciwdziałania dyskryminacji i mobbingowi. W tym zakresie został opracowany projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy z dnia 15 stycznia 2025 r., który przewiduje szereg zmian.

Do najważniejszych proponowanych zmian należą:

• Ujednolicenie definicji molestowania – projekt zakłada wprowadzenie definicji molestowania (prostego) i molestowania seksualnego, opierając się na obecnie obowiązujących przepisach dotyczących molestowania seksualnego, jako działań o charakterze fizycznym, werbalnym lub pozawerbalnym.

• Doprecyzowanie roszczeń pracowniczych – nowelizacja przewiduje rozróżnienie roszczeń pracowniczych w przypadku naruszenia zasady równego traktowania i mobbingu. Obok odszkodowania ma być możliwe również dochodzenie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę niemajątkową, przy jednoczesnym zróżnicowaniu wysokości świadczeń w zależności od skali naruszenia (incydentalne lub wielokrotne).

• Zmiana rozkładu ciężaru dowodu – w sprawach o naruszenie zasady równego traktowania pracownik będzie musiał tylko uprawdopodobnić fakt jej naruszenia. Wówczas na pracodawcy będzie ciążył obowiązek wykazania, że do naruszenia nie doszło.

• Rozszerzenie katalogu obowiązków pracodawcy – projekt uzupełnia obowiązki pracodawcy o działania mające na celu przeciwdziałanie wszelkiej formie nierównego traktowania i dyskryminacji w zatrudnieniu, a także o przeciwdziałanie naruszaniu godności i innych dóbr osobistych pracownika. Szczególny nacisk położono na ochronę zdrowia, reputacji, odpowiednią komunikację w miejscu pracy, równe traktowanie w ocenie pracy oraz poszanowanie statusu zawodowego i kwalifikacji pracownika.

Nowa definicja mobbingu

Szczególnej uwadze podlega proponowana zmiana definicji mobbingu, zawartej w art. 94³ Kodeksu pracy. Projektowane brzmienie zakłada uproszczenie definicji – zgodnie z nowym § 2, mobbing oznacza uporczywe nękanie pracownika. Uporczywość ta, zgodnie z § 3, polega na tym, że działanie jest powtarzalne, nawracające lub stałe.

W § 4 zawarto przykładowy katalog zachowań mobbingowych, do których należą m.in.:

• upokarzanie lub uwłaczanie godności pracownika,

• zastraszanie,

• zaniżanie oceny przydatności zawodowej,

• nieuzasadniona krytyka, poniżanie lub ośmieszanie,

• utrudnianie realizacji obowiązków i komunikacji w zespole,

• izolowanie lub eliminowanie pracownika z zespołu.

Mobbing może przybierać formę działań fizycznych, werbalnych lub pozawerbalnych, a także obejmować nakłanianie innych osób do takich zachowań. Projekt określa szeroki krąg potencjalnych sprawców mobbingu, w tym współpracowników i przełożonych, oraz nakłada na pracodawcę odpowiedzialność za działania kadry kierowniczej wobec podległych pracowników.

Ważną nowością jest także wprowadzenie minimalnej kwoty zadośćuczynienia, jakiej może dochodzić pracownik dotknięty mobbingiem.

‍